Η ανάγκη για εξέλιξη της ύπαρξής μας οδηγεί τον δημιουργικό μας εαυτό προς τις εσώτατες πτυχές μας, σε αυτά που έχουν πραγματική αξία για τη Ζωή και την ουσιαστική καλλιέργειά μας έξω από την πλάνη της καθημερινότητας. Το να ανακαλύψουμε και να αναπτύξουμε συνειδητά ορισμένες δυνατότητες του νου, το να φωτίσουμε σκοτεινές όψεις του εαυτού μας και να εκφραστούμε μέσα από ισορροπία και αρμονία με τη Φύση και το Σύμπαν σε μια βάση Παγκόσμιας Συνείδησης, είναι εφικτό.
Ένας μελετητής των εσωτερικών επιστημών οδηγείται στη Γνώση του Εαυτού, οδηγείται στο να πλησιάσει τους Θείους Νόμους, στο να εκφράσει το θέλημα της Ψυχής του, με τρόπο τέτοιο, ώστε να έρθει σε ταύτιση με το πιο εξυψωμένο και ανώτερο Πνευματικό κομμάτι της ύπαρξής του. Τα εσωτερικά συστήματα και οι σχολές μέσα από τις οποίες εκφράζονται, μπορούν να δώσουν τους τρόπους για αυτή την αυτοανακάλυψη καθώς και την ώθηση ώστε ο κοινός νους να εξελιχθεί σε Κοσμικό Νου, η συνείδηση της καθημερινότητας σε Κοσμική Συνείδηση, ώστε, όλοι μαζί σαν ανθρωπότητα να περάσουμε σε ένα υψηλότερο στάδιο πνευματικής εξέλιξης.

Η Καββάλα, αποτελεί ένα τέτοιο πανάρχαιο σύστημα εκπαίδευσης της Συνείδησης καθώς και τη ραχοκοκαλιά των απόκρυφων Μυστηρίων της Δυτικής Παράδοσης. Η μέθοδός της εισάγει δυναμικά τον άνθρωπο στην εξελικτική ατραπό και χρησιμοποιεί, ως εργαλείο για αυτόν το σκοπό, το σύμβολο του Δένδρου της Ζωής. Τούτο είναι ένα ιερόγλυφο που «...ανάγει κάθε δύναμη και κάθε παράγοντα τόσο του εκδηλωμένου σύμπαντος όσο και της ψυχής του ανθρώπου στη διαγραμματική του μορφή. Έπειτα τα συσχετίζει μεταξύ τους για να τα συνδέσει σχηματικά, σαν να είναι απλωμένες σε έναν χάρτη, με λίγα λόγια είναι μια σύνοψη επιστήμης, ψυχολογίας, φιλοσοφίας και θεολογίας.»





Ο Μακρόκοσμος και ο Μικρόκοσμος

Το Δέντρο της Ζωής δεν είναι μονοδιάστατο ή επίπεδο, δεν είναι είτε πνευματικό-αόρατο, είτε γήινο-υλικό, είναι ένα κράμα και των δύο αυτών καταστάσεων που δίκαια χαρακτηρίζει και την απεικόνιση της φύσης της ύπαρξής μας.
Όταν αναφερόμαστε στον «Μακρόκοσμο» χαρακτηρίζουμε με τον όρο αυτό όλη την πλάση και τις διεργασίες που την διέπουν, το Όλο-Ένα, το Σύμπαν και ό,τι αυτό εμπεριέχει σε κάθε επίπεδο εκδήλωσής του. Από την άλλη, όταν λέμε «Μικρόκοσμο» εννοούμε την πλήρη φύση κάθε ξεχωριστού ανθρώπου, την ολότητα της ατομικής μας ύπαρξης σε κάθε της πτυχή και επίπεδο λειτουργίας. Ίσως εδώ δίκαια αντιστοιχείται και το Ερμητικό ρητό «Όπως Πάνω έτσι και Κάτω».
Το Δένδρο της Ζωής αποτελεί σύμβολο - έκφραση τόσο του Μακρόκοσμου, όσο και του Μικρόκοσμου ο οποίος θεωρείται «ένα ακριβές αντίγραφο του πρώτου σε σμίκρυνση».
Η συσχέτιση του Δένδρου με τον Μακρόκοσμο και τον Μικρόκοσμο πραγματοποιείται, πρακτικά, με τη βοήθεια συμβολικών αντιστοιχήσεων που έχουν αποκρυσταλλωθεί από την πρακτική εμπειρία χιλιάδων ετών εσωτερικής έρευνας. Με άλλα λόγια, καθετί που υπάρχει στον Κόσμο, από την πλέον υποκειμενική εμπειρία ενός ανθρώπου έως την πλέον σημαντική κοσμογονική δραστηριότητα, βρίσκει την αντιστοίχισή του πάνω στο Δένδρο της Ζωής. Αυτό το καθιστά ένα ιδιαίτερα λειτουργικό σύμβολο από όπου, κάποιος που γνωρίζει τις κατάλληλες μεθόδους, μπορεί να αντλήσει γνώση και εμπειρία στο μονοπάτι της εξέλιξης.
Στον άνθρωπο λαμβάνουν υπόσταση και συγκεκριμενοποιούνται οι Μακροκοσμικές διαδικασίες που διέπουν ολόκληρο το Σύμπαν. Η ταξινόμηση και ο εντοπισμός των αντιστοιχιών του Μικρόκοσμου και του Μακρόκοσμου πάνω στο Δένδρο της Ζωής λειτουργεί ως μια αυτογνωσιακή μέθοδος που δρα μετουσιωτικά και οδηγεί στην βαθύτατη επίγνωση του Εαυτού. Έτσι, φέρνει τον μελετητή μπροστά στο καθρέφτισμα της φύσης του με όλα της τα ελαττώματα και τις αρετές, έτσι όπως πραγματικά είναι. Προκαλείται, σ’ αυτόν που το επιδιώκει ένα αέναο γκρέμισμα των σαθρών τμημάτων του εαυτού και ένα χτίσιμο νέων πιο εξελιγμένων μορφών. Με αυτή την επίπονη και κοπιαστική διαδικασία ο Καββαλιστής σκοπεύει να μετουσιώσει τον εαυτό σε Ουράνιο Άνθρωπο, αυτό που στην Καββάλα ονομάζεται Αδάμ Κάδμος. Είναι ο ιδανικός Αρχετυπικός Άνθρωπος που, πλήρως ισορροπημένος πάνω στις Σφαίρες του Δένδρου της Ζωής, εκδηλώνει με τον αρμονικότερο τρόπο τις συμπαντικές ωθήσεις υπηρετώντας την Ζωή και την εξέλιξή της πάνω στην Γη. 3

Το Ανεκδήλωτο και τα Πέπλα της Αρνητικής Ύπαρξης
Ωστόσο, προτού περιγράψουμε το Δένδρο της Ζωής είναι χρήσιμο να εξετάσουμε το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετείται. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Καββάλα, τα πάντα εκπορεύονται από τη μία και Μοναδική Πηγή. Καθετί που λαμβάνει υπόσταση, εκφύεται ως σπερματική φύση μέσα από το Μεγάλο Ανεκδήλωτο. Το Ανεκδήλωτο είναι αγνή ύπαρξη, είναι αυτό που υπήρχε πριν από οτιδήποτε και στο οποίο τα πάντα θα επιστρέψουν, είναι η Αρχή και το Τέλος.
Εκεί η Αρνητική Ύπαρξη, δηλαδή το άπειρο δυναμικό που δεν έχει εκφραστεί, αρχίζει ένα ταξίδι προς τον εκδηλωμένο κόσμο για να αποκτήσει υπόσταση. Ξεκινά να εκδηλώνεται διαπερνώντας τρεις προεκδηλωτικές καταστάσεις, δακτύλιους ή τρία πέπλα που ονομάζονται διαδοχικά: α) Αίν – Δακτύλιος Κόσμος, β) Αϊν Σοφ ή Απεριόριστο – Δακτύλιος Χάους και γ) Αϊ Σοφ Αούρ ή Απεριόριστο Φως – Αδιαπέραστος Δακτύλιος.
Ακριβώς μετά από αυτή την προϋπαρξιακή κατάσταση, της Αρνητικής Ύπαρξης και τη διαδρομή της μέσα από τα τρία πέπλα, γεννιέται, ξεπηδά η εκδηλούμενη οντότητα στον Κόσμο ως Πρώτη Κίνηση και μπορεί πλέον να χαρτογραφηθεί πάνω στο Δένδρο της Ζωής. Είναι ουσιαστικά η πρώτη Σφαίρα ή Σεφίρα που βλέπουμε στην κορυφή του Δένδρου της Ζωής και ονομάζεται Κέτερ, που σχηματίζεται από το Δακτύλιο Κόσμο.

Το Δένδρο της Ζωής
Το ιερόγλυφο του Δένδρου της Ζωής αποτελείται από 10 Σφαίρες εκδήλωσης και μία ακόμη «αόρατη» ενδέκατη, τα ονομαζόμενα Σεφιρόθ, που 0διατάσσονται σε συγκεκριμένες θέσεις δηλώνοντας συνειδησιακές εξελικτικές καταστάσεις. Συνδέονται μεταξύ τους με 22 Ατραπούς, λέγεται πως, κάθε Ατραπός αντιπροσωπεύει την ισορροπία των δύο Σεφιρόθ δομώντας ένα ενιαίο σχήμα, ενώ «Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η εξισορρόπιση των αντιθέτων… σκοπός του ανθρώπου είναι να αναρριχηθεί στην κλίμακα, να αγωνισθεί και να κατακτήσει τις ψηλότερες κορφές επίτευξης και να γίνει η θεία φλόγα που θα βοηθήσει στην εξύψωση της ανθρώπινης συνείδησης.»
Το Δέντρο της Ζωής είναι ένα σύμβολο της Ψυχής του ανθρώπου και του Σύμπαντος, είναι ένα εργαλείο φιλοσοφικού στοχασμού και ψυχολογικής ανακάλυψης, είναι ένα ιερόγλυφο ιδεών.
Κάθε Σεφίρα (ενικός του Σεφιρόθ) απεικονίζει μια συνειδησιακή κατάσταση, σχετίζεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ιδιότητες και έχει αντικειμενική υπόσταση. Παρατηρώντας από πάνω προς τα κάτω το Δέντρο, κάθε Σεφίρα εμπεριέχει, ως δυνατότητα, όλες τις επόμενες. Έτσι η πρώτη περιέχει τις υπόλοιπες εννέα, η επόμενη τις υπόλοιπες 8 κ.ο.κ. Τα Σεφιρόθ εκδηλώνονται το ένα μετά το άλλο ως διαδοχικά στάδια εκπορευόμενης συνείδησης. Κάθε Σεφίρα ξετυλίγει μόνο μια όψη της εκδήλωσης, ενώ οι επόμενες παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση μέχρι να ξεδιπλωθούν διαδοχικά.
Οι συνδετικές γραμμές των Ατραπών, είναι περιοχές υποκειμενικής υπόστασης και αφορούν την εμπειρία που βιώνει η Συνείδηση καθώς κινείται από τη μια Σεφίρα στην άλλη. Έτσι, κάθε Ατραπός πάνω στο Δένδρο που συνδέει δύο Σεφιρόθ, σχετίζεται με την μετάβαση από το ένα προς το άλλο, μεταφέροντας και τις κατακτηθείσες συνειδησιακές εμπειρίες, ενώ ο συμβολισμός της εμπεριέχει στοιχεία και από τα δύο.

Τα Σεφιρόθ διατάσσονται σε τρεις κατακόρυφες Στήλες. Η κεντρική ονομάζεται Μεσαία Στήλη ή Στήλη της Πραότητας-Ισορροπίας ή Συνείδησης και στην κορυφή της στέκει η πρώτη Σεφίρα το Κέτερ ή Στέμμα που αντιστοιχεί στην πρώτη κίνηση, στη σπινθηροβόλα διάνοια. Ακολουθούν οι Σεφίρες Τίφαρετ-Ομορφιά, Γεσούντ-το Θεμέλιο και Μαλκούτ-το Βασίλειο. Ανάμεσα στο Κέτερ και το Τίφαρετ υπάρχει η «αόρατη σφαίρα» το Ντάατ-Γνώση που λειτουργεί εξισορροποιητικά ανάμεσα στο πρώτο τρίγωνο εκδήλωσης και τα επόμενα που θα ακολουθήσουν, κάτι που θα αναλύσουμε στη συνέχεια.
Η Δεξιά Στήλη, του Ελέους, αποτελείται από τις Σεφίρες Χόχμα-Σοφία, Χέσεντ-Έλεος και Νετζά-Νίκη, ενώ η Αριστερή Στήλη ή Στήλη της Αυστηρότητας αποτελείται από τις Σεφίρες Μπίνα-Κατανόηση, Γκεβούρα-Δύναμη και Χοντ-Δόξα.
Αν το Κέτερ μπορεί κανείς να το παρομοιάσει με την πηγή και το Χόχμα με τον ποταμό, τότε το Μπίνα είναι η Θάλασσα. Εδώ πλέον κυοφορείται η μορφή, καθώς ο σπόρος του Χόχμα βρίσκει γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί.
Οι Δύο Στήλες παριστάνουν τις θετικές και αρνητικές δυνάμεις της Φύσης, το ενεργητικό και το παθητικό, το καταστροφικό και το εποικοδομητικό, τη συγκεκριμένη μορφή και την ελεύθερα κινούμενη δύναμη.
Σε κάθε μια από τις Σφαίρες του Δέντρου της Ζωής αντιστοιχούν Μαγικές Εικόνες, Θεοί, Αρχάγγελοι και Άγγελοι καθώς και ελαττώματα, προτερήματα, κάρτες των Ταρώ, ακτινοβόλα χρώματα και ένας πλούσιος αστρολογικός και μυθολογικός συμβολισμός.

Τα Τρίγωνα
Το Δέντρο της Ζωής ομαδοποιείται με έναν ακόμη τρόπο, τις λεγόμενες Τριάδες που αντιστοιχούν σε διαφορετικά επίπεδα συνειδησιακής εκδήλωσης στο σχηματισμό των Τριγώνων.
Α) Το Ουράνιο Τρίγωνο: Αποτελείται από τις τρεις πρώτες Σφαίρες Κέτερ-Χόχμα-Μπίνα και ονομάζεται Ουράνιο Τρίγωνο διότι οι καταστάσεις συνείδησης που αντιστοιχούν στις Σφαίρες αυτές ξεφεύγουν κατά πολύ της εμβέλειας της συνείδησης ενός συνηθισμένου ανθρώπου και βρίσκονται, θα μπορούσε να πει κανείς, σε μια Ουράνια-Πνευματική περιοχή κοντά στην, απροσπέλαστη για εμάς, αντίληψη της μίας και Μοναδικής Πηγής. Είναι ολοφάνερο ότι ένα τέτοιο επίπεδο συνείδησης είναι ερμητικά κρυμμένο από τις συνήθεις νοητικές και αντιληπτικές μας δυνατότητες καθώς η προσέγγισή του αποτελεί το τελικό στάδιο και την κορωνίδα της εξελικτικής διαδικασίας.
Η Άβυσσος: Ακριβώς κάτω από το Ουράνιο Τρίγωνο βρίσκεται η Άβυσσος. Είναι μια κατάσταση που χωρίζει τα ανώτερα Σεφιρόθ από τα υπόλοιπα που ακολουθούν. Είναι Άβυσσος, καθότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να διασκελιστεί και στέκει εκεί σαν ένα σχεδόν απροσπέλαστο χάσμα για την εμπειρία του ανθρώπου. Στην Άβυσσο τοποθετείται το Ντάατ, η Σεφίρα που έχει κατά κάποιο τρόπο έναν πιο υποκειμενικό χαρακτήρα και λειτουργεί σαν ένα είδος γέφυρας μεταξύ του μη απτού στην συνείδηση του Ουράνιου Τριγώνου και των κατώτερων Σεφιρόθ που ακολουθούν.
Β) Το Αστρικό Τρίγωνο: Αποτελείται από τις επόμενες Σφαίρες Χέσεντ-Γκεβούρα-Τίφαρετ και εδώ αρχίζει μια κατάσταση συνθετικής συνείδησης που συλλαμβάνει ιδέες και οργανώνει πιο συγκεκριμένες μορφές, προς υλοποίηση.
Αυτές οι σφαίρες συγκροτούν το Αστρικό Τρίγωνο και σχετίζονται με καταστάσεις συνείδησης που είναι μεν προσιτές, αλλά έχουν έναν αφηρημένο χαρακτήρα. Σαν τα άστρα που φαίνονται αλλά δεν αγγίζονται.
Το Χάσμα: Οι Σφαίρες μετά το Τίφαρετ περνούν από τα αφηρημένα στα πιο συγκεκριμένα πεδία της μορφής. Η ποιοτική αλλαγή σηματοδοτείται από το Χάσμα που χωρίζει το Αστρικό από το τρίτο Τρίγωνο, όπως η Άβυσσος χώριζε το Ουράνιο από το Αστρικό.
Γ) Το Ηθικό τρίγωνο: Οι επόμενες τρεις Σφαίρες Νετζά-Χοντ-Γεσούντ αποτελούν το τρίτο τρίγωνο που ονομάζεται Ηθικό.
Στο Ηθικό Τρίγωνο επομένως συμπεριλαμβάνονται οι Σφαίρες που σχετίζονται με όλες εκείνες τις καταστάσεις που εμφανίζονται όταν η συνείδηση λειτουργεί και εκδηλώνεται στην καθημερινή μας ζωή.
Τελευταία Σφαίρα στο Δένδρο της Ζωής είναι το Μαλκούτ ή Βασίλειο που σχετίζεται με την ύλη και τα τέσσερα στοιχεία.
Οι Σφαίρες λοιπόν ως διαφορετικά στάδια – καταστάσεις ύπαρξης – συνείδησης μπορούν να λειτουργήσουν σαν οδοδείκτες σε χαρτογραφημένη περιοχή. Βιώνοντας την εμπειρία των σφαιρών και την μετάβαση από Σεφίρα σε Σεφίρα διαμέσου των 22 Ατραπών που τις συνδέουν μπορεί κανείς μέσω μελέτης, ανάλυσης και διαλογισμού να αναγνωρίσει τα περιεχόμενα του εαυτού και να αναλάβει το δύσκολο έργο της αυτογνωσίας.

Πηγή e-zine.gr 1 Η μυστική Καββάλα, Dion Fortune, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα ΚΕΦ 3 §1.
2 Η μυστική Καββάλα, Dion Fortune, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα ΚΕΦ 3 §15.
3 Η Καββάλα και τα σύμβολα της, Israel Regardie, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα σελίδα 122.
4 Φωτεινά μονοπάτια, Φιλοσοφικός σύλλογος Ιάμβλιχος, Η Καββάλα μέσα από τον θρύλο και την ιστορία. εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα.
5 Η Μυστική Καββάλα, Dion Fortune, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα. ΚΕΦ 5 §8.
6 Η Καββάλα και τα σύμβολά της, Israel Regardie, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα